1.1. Γενικά

Η παρακάτω ανάλυση, που αφορά κατάπλους πλοίων στο λιμένα Κορίνθου, βασίζεται στα στατιστικά στοιχεία που διατηρεί στα αρχεία του το Λιμενικό Ταμείο και το Λιμεναρχείο Κορίνθου. Επισημαίνουμε ότι τα στοιχεία του Λιμεναρχείου, που είναι πιο αναλυτικά, χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της σύνθεσης του στόλου που εξυπηρετείται στο λιμένα της Κορίνθου.

1.1.2 Κατάπλοι πλοίων

Οι κατάπλοι των πλοίων στη λιμενική εγκατάσταση της Κορίνθου για τα έτη 2004 έως 2011 παρουσιάζονται στο Γράφημα 1.1 παραπάνω και περιλαμβάνει το σύνολο των πλοίων τα οποία εξυπηρετήθηκαν για κάθε ένα από τα παραπάνω έτη. Κατά μέσο όρο σε ετήσια βάση προσεγγίζουν τον λιμένα 396 πλοία με το μέγιστο αριθμό να παρουσιάζεται το έτος 2008, όπου σημειώθηκαν 498 κατάπλοι, και το ελάχιστο το έτος 2011 με 321 κατάπλους.
Η ετήσια σύνθεση των κατάπλων που πραγματοποιήθηκαν για τα έτη 2008 και 2011 παρουσιάζεται στα Γραφήματα 2.2 και 2.3, από τα οποία διαφαίνεται ότι ο κυριότερος τύπος πλοίων που εξυπηρετήθηκε από την εγκατάσταση είναι τα Ro-Ro. Τα εν λόγω πλοία κατέχουν το 62% και το 68% των κατάπλων για τα έτη 2008 και 2011 αντίστοιχα. Η δεύτερη σημαντικότερη κατηγορία πλοίων είναι αυτή των Lo-Lo, τα οποία κατέχουν το 16% και το 17% των κατάπλων για τα έτη 2008 και 2011 αντίστοιχα. Οι κατάπλοι κρουαζιερόπλοιων είναι σημαντικά πιο περιορισμένοι με ποσοστά 1% και 4% αντίστοιχα για τα εξεταζόμενα έτη. Τέλος, τα δεξαμενόπλοια παρουσιάζουν τη μικρότερη συμμετοχή στους κατάπλους των καθότι καταλαμβάνουν το 1 % και 2 % αντίστοιχα επί του συνόλου των κατάπλων. Σημειώνεται ότι για τα έτη 2008 και 2011 το 20 % και το 9 %, αντίστοιχα των κατάπλων δεν ταυτοποιήθηκαν κατά είδους πλοίου λόγω έλλειψης επαρκών στοιχείων. Εικάζεται ωστόσο ότι αντιπροσωπεύουν κυρίως τουριστικά σκάφη διαφόρων μεγεθών τα οποία προσέγγισαν είτε στις κυρίες λιμενικές εγκαταστάσεις της Κορίνθου είτε στο παρακείμενο αλιευτικό καταφύγιο δηλώνοντας ωστόσο των κατάπλους τους. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε 100 σκάφη για το έτος 2008 και 29 για το έτος 2011 .

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω στοιχεία, τα εμπορικά πλοία αντιπροσωπεύουν το 79% και το 87% των ετήσιων κατάπλων του λιμένα για τα έτη 2008 και 2011 αντίστοιχα και εκφρασμένα σε απόλυτο αριθμό πλοίων είναι 394 και 280. Τα κρουαζιερόπλοια και τα λοιπά τουριστικά σκάφη αντιπροσωπεύουν το υπόλοιπο ποσοστό κατάπλων, δηλαδή 21% και 13% αντίστοιχα για τα έτη 2008 και 2011 και εκφρασμένα σε απόλυτους αριθμούς είναι 105 και 42 πλοία αντίστοιχα. Ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων ωστόσο παρουσίασε σημαντική αύξηση καθώς τετραπλασιάστηκε το ποσοστό κατάπλων από 1% το 2008 σε 4% το 2011. Σε απόλυτο αριθμό πλοίων τα παραπάνω ποσοστά αντιστοιχούν σε 5 και 13 πλοία το έτος αντίστοιχα.
Η μηνιαία διακύμανση των κατάπλων στο λιμένα παρουσιάζεται στα γραφήματα 2.4 και 2.5 για τα έτη 2008 και 2011 αντίστοιχα. Το έτος 2008 αντιπροσωπεύει μια χρονιά όπου το λιμάνι της Κορίνθου παρουσίασε την υψηλότερη εμπορευματική κίνηση. Ο μήνας στον οποίο παρουσιάστηκε ο μέγιστος αριθμός κατάπλων ήταν ο Μάιος όπου προσέγγισαν συνολικά 48 πλοία με την ακόλουθη σύνθεση: 31 τύπου Ro-Ro, 6 τύπου Lo-Lo, 1 Δεξαμενόπλοιο και 10 απροσδιόριστου τύπου. Αντίστοιχα το έτος 2011 ο μέγιστος αριθμός κατάπλων ήταν συνολικά 35 και παρουσιάστηκε το μήνα Ιούνιο με την ακόλουθη σύνθεση: 25 τύπου Ro-Ro, 7 τύπου Lo-Lo, ένα δεξαμενόπλοιο (Tanker), 1 κρουαζιερόπλοιο (Cruise) και 1 αδιευκρίνιστο.
Για το έτος 2008 όπου παρατηρήθηκε ο μέγιστος αριθμός κατάπλων, πραγματοποιήθηκε ανάλυση της ημερήσιας κίνησης των πλοίων, κατά τύπο μεταφερόμενου φορτίου. Σύμφωνα με την εν λόγω ανάλυση ο μέγιστος αριθμός πλοίων, τα οποία βρέθηκαν ταυτόχρονα στη λιμενική εγκατάσταση, ήταν πέντε και αυτό επαναλήφθηκε 9 φορές το έτος, τέσσερα καταμετρήθηκαν 9 φορές το ίδιο έτος και τρία 15 φορές. Σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχειά του λιμεναρχείου η εξυπηρέτηση ενός πλοίου τύπου Ro-Ro πραγματοποιείται εντός μίας ημέρας ενώ για πλοίο τύπου Lo – Lo ο αντίστοιχος χρόνος είναι από δύο έως τρεις ημέρες .

Η ανάλυση που πραγματοποιήθηκε στις προηγούμενες παραγράφους καταδεικνύει σαφέστατα τον εμπορικό προσανατολισμό του λιμένα μικρή συμμετοχή τουριστικών και λοιπών πλοίων.
Η εμπορευματική δραστηριότητα αφορά κυρίως πλοία τύπου «Ro – Ro» και κατά δεύτερο λόγο «Lo – Lo» με την εκφόρτωση των δεύτερων να πραγματοποιείται κυρίως από αυτοκινούμενα μηχανικά μέσα της λιμενικής εγκατάστασης. Η εξυπηρέτηση των κρουαζιερόπλοιων πραγματοποιείται στα ίδια κρηπιδώματα στα οποία εξυπηρετούνται τα εμπορικά πλοία κατόπιν συνεννόησης με τη λιμενική αρχή. Τα αλιευτικά και μικρός αριθμός τουριστικών σκαφών ιδιωτών εξυπηρετούνται από το αλιευτικό καταφύγιο που συνορεύει με το λιμένα ανατολικότερα.

1.1.3 Θαλάσσια σύνδεση λιμένα

Ο λιμένας Κορίνθου παρέχει την εμπορική/τουριστική σύνδεση της Κορίνθου με πόλεις εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων εξασφαλίζοντας κυρίως την ροή εμπορευμάτων μεταξύ των εμπορικών εταίρων αλλά και επιβατών (επιβάτες κρουαζιέρας) συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Στους Πίνακες Α.1 και Α.2 του Παραρτήματος Α παρουσιάζονται για τα έτη 2010 και 2011 ο δηλωθέν λιμένας απόπλους των πλοίων τα οποία εξυπηρετήθηκαν από τη λιμενική εγκατάσταση της Κορίνθου, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που συλλέξαμε από το Λιμεναρχείο Κορίνθου. Η σύνδεση του λιμένα με προορισμούς της Βαλτικής, της Βόρειας θάλασσας, της Μεσογείου αλλά και της Μαύρης θάλασσας αποκαλύπτει το πλούσιο εύρος των δραστηριοτήτων που υποστηρίζει, καθώς επίσης και τη σημασία του λιμένα τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Στα Γραφήματα 2.6 και 2.7 παρουσιάζονται με αναλυτικό τρόπο οι παραπάνω δηλωθέντες λιμένες απόπλου προς την Κόρινθο για τα ίδια έτη 2010 και 2011. Παρατηρούμε ότι τα λιμάνια της Ιταλίας Π. Μαργιέρα, Ανκόνα, Κατάνια, Μπάρι και Ραβένα καταλαμβάνουν σταθερά τις πρώτες θέσεις και για τα δύο έτη με αυτό της Π. Μαργιέρα να κατατάσσεται πρώτο με ποσοστό 33% για το 2010 και 41% για το 2011 αντίστοιχα .

Η τρίτη κατά σειρά σημασίας εμπορική σύνδεση είναι με το Βέλγιο με σταθερό ποσοστό 6% για τα δύο εξεταζόμενα έτη.
Ο λιμένας προς την Αδριατική με σημαντική ωστόσο συμμετοχή των ελληνικών λιμένων καλύπτοντας με τον καλύτερο τρόπο την ναυτιλία μικρών αποστάσεων (short shipping).

1.1.4 Εμπορευματική κίνηση

Τα εμπορεύματα τα οποία διακινούνται από το λιμάνι της Κορίνθου ανήκουν στην κατηγορία του γενικού και χύδην φορτίου. Τα σημαντικότερα εμπορεύματα κατά είδος, από άποψη διακινούμενου όγκου, είναι αυτά του γενικού φορτίου, τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές και η ξυλεία.
Εξετάζοντας τη διαχρονική εξέλιξη της εμπορευματικής κίνησης του Λιμένα Κορίνθου φαίνεται η ανοδική πορεία της. Το έτος 2000 αποτελεί σημείο-σταθμό στην εμπορευματική κίνηση του λιμένα. Τότε παρατηρείται σημαντική αύξηση της κίνησης κατά 68,37%. Επίσης, ενώ μέχρι το 1999 η εξερχόμενη κίνηση αποτελούσε λίγο κάτω από το 40% της συνολικής κίνησης, μετά το 2000 περιορίστηκε σημαντικά από 16,51% έως 24,31. Το έτος με τη μεγαλύτερη εμπορευματική κίνηση ήταν το 2008, όταν διακινήθηκαν 1.188 χιλιάδες τόνοι εμπορευμάτων. Εξετάζοντας τους τύπους των φορτίων που διακινούνται από τον λιμένα Κορίνθου φαίνεται η κυριαρχία των Ro-Ro φορτίων. Το έτος 2000 τα Ro-Ro φορτία αποτελούσαν το 59,85% του συνόλου των γενικών φορτίων και το έτος 2008 ήταν το 76,98%. Υπήρξε όμως διαφοροποίηση στον τύπο των Ro-Ro φορτίων. Το έτος 2000 κυριαρχούσαν οι αυτοκινούμενες μονάδες, ενώ το 2009, οι ρυμουλκούμενες (μη αυτοκινούμενες) μονάδες. Αναλυτικότερα τα Ro-Ro φορτία, αφορούν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα ρυμουλκούμενες και ημι-ρυμουλκούμενες ασυνόδευτες μονάδες οδικών εμπορευμάτων, ενώ οι αυτοκινούμενες μονάδες αφορούν οχήματα οδικών μεταφορών και συνοδευτικά ρυμουλκούμενα. Τέλος δεν φαίνεται να υπάρχει ιδιαίτερη εποχικότητα. (Παράρτημα Γ: Πίνακας Γ38, Πίνακας Γ39, Πίνακας Γ40). Η συντριπτική πλειοψηφία των εμπορευμάτων (77,91% για το 2009) προέρχεται (73,11%) ή κατευθύνεται (99,27%) στην Ιταλία (Παράρτημα Γ: Πίνακας 41, Πίνακας 42, Πίνακας 43 )

Γράφημα 2.11 Λιμένας Κορίνθου: Θαλάσσιες μεταφορές – Εμπορεύματα – Ετήσια στοιχεία κατά τύπο εμπορεύματος

Τα διακινηθέντα εμπορεύματα γενικού και χύδην ξυρού φορτίου για την χρονική περίοδο από το 2004 έως το 2010 παρουσιάζονται στο Γράφημα 1.12. Ο μέσος όρος διακινηθέντων εμπορευμάτων γενικού φορτίου σε ετήσια βάση κυμαίνονται στην περιοχή των 600.000 τόνων, με τα έτη 2008 και 2009 να παρουσιάζεται το μέγιστο και το ελάχιστο της εξεταζόμενης περιόδου με 1.190.000 και 300.000 τόνους αντίστοιχα. Η εμπορευματική ροή των χύδην φορτίων παρουσιάζει εμφανείς τάσεις μείωσης καθώς από το 2004 έως και το 2009 οι ποσότητες που διακινήθηκαν μειώθηκαν από 315.000 το 2004 σε 40.000 το έτος 2009, καταγράφοντας μείωση της τάξεως του 87,3%. Η τάση αυτή ωστόσο αντιστράφηκε καθώς το επόμενο έτος καταγράφηκε ανάκαμψη των εισαγωγών, οι οποίες έφτασαν στους 97.000 τόνων, δηλαδή αύξηση κατά 142,5%. Συνεπώς, η μέση ετήσια διακίνηση ξυρών χύδην φορτίων για την εξεταζόμενη περίοδο αποτελεί κατά μέσο όρο το 20% του μέσου ετήσιου όγκου των διακινούμενων εμπορευμάτων γενικού φορτίου.
Ο ετήσιος όγκος των διακινηθέντων υγρών εμπορευμάτων από το 2004 έως το 2011 παρουσιάζεται στο Γράφημα 2.13. Σύμφωνα με αυτό η μέση ετήσια ποσότητα εισαγωγής υγρών εμπορευμάτων κυμαίνεται μεταξύ 1.000 με 2.000 κυβικών μέτρων, με εξαίρεση το έτος 2007 όπου πραγματοποιήθηκε η διακίνηση 8.000 κυβικών μέτρων. Ο όγκος των 1000 κυβικών μέτρων αντιστοιχεί στην προσέγγιση ενός πλοίου κατά έτος η οποία χαρακτηρίζεται ως περιορισμένη .

1.1.5 Τουριστική κίνηση

Η διακίνηση επιβατών κρουαζιέρας από το λιμένα Κορίνθου παρουσιάζεται στο Γράφημα 2.13 για τα έτη από το 2004 έως το 2011. Η επιβατική κίνηση του λιμένα αφορά αποκλειστικά επιβάτες κρουαζιέρας και μπορεί να διακριθεί σε δύο χρονικές περιόδους με την πρώτη από το 2004 έως το 2008 και από το 2009 έως και το 2011. Χαρακτηριστικό της πρώτης περιόδου είναι η περιορισμένη κίνηση επιβατών η οποία αντιστοιχούσε σε περιστασιακή χρήση της εγκατάστασης από πλοία μικρού μεγέθους και χωρητικότητας
Η δεύτερη περίοδος παρουσιάζει σημαντική αύξηση της επιβατικής κίνησης η οποία από 1.364 επιβάτες το 2009 έφτασε τους 13.206 το 2011 σημειώνοντας θεαματική αύξηση 870%. Το 2010 και 2011 προσέγγισαν την εγκατάσταση πλοία μεγέθους 200 μέτρων τα οποία ωστόσο εξυπηρετήθηκαν με αρκετές δυσκολίες εξαιτίας της ανεπάρκειας των υποδομών και του χαμηλού επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών

Το μέγεθος των πλοίων τα οποία εξυπηρετήθηκαν από τις εγκαταστάσεις θεωρούνται μικρού έως και μεσαίου μεγέθους καθώς δεν ξεπερνούν το μήκος των 200 μέτρων, με χωρητικότητα επιβατών και πληρώματος να κυμαίνεται από 2.400 άτομα (Louis Majesty) έως 235 (La Belle de L’ Adriatique). Σύμφωνα με την τηλεφωνική συνέντευξη που πραγματοποιήθηκε με εκπρόσωπο της εταιρίας Louis Cruises, σχετικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες του λιμένα και τα προγράμματα τα οποία προσφέρονται στο επιβατικό κοινό,  επισημάνθηκε ότι σε ποσοστό 70% επιλέγονται εκδρομές σε προορισμούς εκτός της πόλης της Κορίνθου με τουριστικά λεωφορεία .